یوناما یا هیات معاونیت سیاسی سازمان‌ملل در افغانستان گزارشی سه ماهه تازه‌ای را منتشر کرده که در آن از بازداشت و شکنجه کارمندان حکومت پیشین و فعالان مدنی از سوی طالبان به شدت اظهار نگرانی شده است.
در این گزارش گفته شده است که با توجه به فشارها در داخل افغانستان و جامعه‌جهانی، طالبان کماکان به کشتار افراد وابسته به دولت سابق و افراد بر اساس وابستگی به جبهه مقاومت‌ملی ادامه داده‌اند.
این گزارش به روز سه‌شنبه (۱۹ ثور) منتشر شده و بررسی وضعیت حقوق‌بشری در ماه‌های فبروی تا اپریل امسال را نشان می‌دهد.
یک روز پیش از نشر این گزارش، سازمان‌ملل (دوشنبه ۱۸ ثور) گزارشی از موارد نقض حقوق بشر از سوی طالبان نشر کرد و از احکام سنگ‌سار، اعدام در محضر عام و مجازات بدنی به شدت انتقاد کرد.
در گزارش از قول فیونا فرازر، رئیس بخش حقوق بشر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان گفته شده که تنبیه بدنی که نقض کننده کنوانسیون منع شکنجه است، باید متوقف شود”
سازمان‌ملل می‌گوید که طالبان پس از اگست ۲۰۲۱ و گرفتن قدرت در افغانستان، به صورت گسترده به صدور احکامی روی آورده‌اند که موارد قصاص و سنگ‌سار نیز شامل این احکام می‌شود.
بر بنیاد گزارش سازمان‌ملل تنها در شش ماه گذشته ۲۷۴ مرد، ۵۸ زن و دو پسر نوجوان در ملاعام در افغانستان شلاق زده شده اند.
سازمان‌ملل می‌گوید که با وصف درخواست‌های مکرر این سازمان و دیگر نهادهای حقوق بشری مبنی بر جلوگیزی از صدور این احکام، طالبان اعتنایی به این درخواست‌ها نکردند.
واکنش طالبان
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان در واکنش به نشر گزارش سازمان ملل گفت که ادعاها و نگرانی‌های اخیر سازمان‌ملل در مورد فعالیت محاکم و انفاذ احکام شرعی بی‌اساس است.
مجاهد، سیستم قضایی این گروه را مثال‌زدنی و شفاف توصیف کرده و گفته است که اگر هنوز هم در مورد پیشرفت‌ها و دست‌آوردهای طالبان چشم‌پوشی صورت می‌گیرد و بی‌باوری به میان می‌آید، بی‌انصافی است.
استفاده از زور و اعمال خشونت
در گزارش یوناما گفته شده که موارد استفاده بیش از حد و نامتناسب از زور و اعمال خشونت در زمان بازرسی خانه‌ها توسط طالبان در جریان ماه‌های فبروری تا اپریل ۲۰۲۳ ثبت شده است.
در این گزارش آمده است که وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در جریان ماه‌های فبروری تا مارچ ۲۰۲۳ احکام و فرامین تازه‌ای را منتشر کرده‌اند. در بعد از ظهر ۱۴ فبروری طالبان تجلیل روز عاشقان را ممنوع اعلام کرده و در همان روز صاحب یک قهوه‌خانه را بازداشت کردند.
همچنین طالبان جشن نوروز را ممنوع اعلام کردند و ماموران امر به معروف و نهی از منکر در نقاط مختلف پاسگاه‌هایی را ایجاد کردند تا کسانی را شناسایی کنند که برای تجلیل از نوروز از خانه‌های خود بیرون شده بودند.
در این گزارش از اقدامات طالبان برای محدود کردن رسانه‌ها و حذف دادستان‌ها از مشاغل‌شان در سیستم قضایی طالبان نیز اظهار نگرانی شده است.
یوناما گزارش داده است که فرمان ملاهیبت‌الله رهبر طالبان جلو دادستان‌ها از دسترسی آنها به پرونده‌ها و روند تحقیقات جنایی را گرفته است.
در ماه مارچ رهبر طالبان فرمان تغییر نام و ماموریت دادستانی‌کل را به “ریاست عمومی نظارت و تعقیب احکام و فرامین” صادر کرد و طالبان بلافاصله این حکم را اجرا کردند.