دولت ازبکیستان از کشف و ضبط یک محموله بزرگ مواد مخدر صنعتی حاوی “متامفتامین” در بندر مرزی موسوم به “سرخاندریا” در مرز افغانستان خبر داده است.
اداره گمرک ازبیکستان اعلام کرده این محموله حاوی ۹ هزار بطری حاوی متامفتامین نوع مواد مخدر صنعتی است. این اداره گفته که ارزش کلی این محموله براساس محاسبات امروز در جهان بیش از هفتاد میلیون دالر برآورد شده است.
دولت ازبیکستان می‌گوید در حال حاضر در بازار جهانی ۱ گرم متامفتامین حدود ۷۰۰ دالر قیمت دارد.
هنوز معلوم نیست که این محموله بزرگ مواد مخدر چگونه تا منطقه مرزی ازبیکستان رسیده، طالبان در این باره چیزی نگفته‌اند.
در بیانیه اداره گمرک ازبیکستان آمده است که قاچاقبران مواد مخدر می‌خواستند محموله عظیمی از متامفتامین را که در بطری‌های آب انار جاسازی شده بود، وارد ازبیکستان کنند.
وزرن این محموله ۱۸ تن اعلام شده و مقصد آن یک شرکت ثبت شده در تاشکند پایتخت ازبیکستان بود.
در بیانیه آمده است در حال حاضر یک پرونده جنایی در خصوص این محموله باز شده و ماموران در تلاش شناسایی تمام عوامل هستند که در این قاچاق دست دارند.
متامفتامین چیست؟
متامفتامین، نوعی داروی محرک به شدت اعتیادآور است که روی دستگاه عصبی مرکزی انسان اثر می‌گذارد و منجر به افزایش حاد انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین، سروتونین، نوراپینفرین و آدرنالین در مغز می‌شود.
این ماده به دسته داروهای سایکو اکتیو فنتیل‌آمین و آمفتامین تعلق دارد که به‌طور گسترده مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.
متامفتامین روی ناقل‌های عصبی مونوآمین مغز تأثیر می‌گذارد و منجر به حس هوشیاری، افزایش انرژی و سرخوشی می‌شود. دوز بالای آن می‌تواند به مغز آسیب وارد کند.
غالباً متامفتامین عوارض فاجعه بار و جبران‌ناپذیری بر روی افراد عادی دارد که با ورود به سیستم عصبی مرکزی باعث آزاد شدن ناگهانی انتقال دهنده عصبی دوپامین در مغز می‌شود که باعث تحریک سلولهای مغزی و افزایش حالت تهاجمی و افزایش حرکات جسمی می‌شود.
در امریکا و برخی کشورها استفاده از این ماده محدود شده، اگرچه همچنان از نوع خوراکی آن برای درمان خط دوم اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی و چاقی مزمن استفاده می‌شود.
این ماده در سال ۱۸۹۳ در جاپان و در زمان جنگ جهانی دوم ساخته شد که استفاده آن برای بطرف کردن خستگی و افزایش انرژی سربازان جاپانی بود.
نقش افغانستان در ساخت و تهیه متامفتامین
افغانستان به یکی از مراکز تولید متامفتامین که از آن به نام “شیشه” هم یاد می شود در جهان تبدیل شده است.
براساس گزارش یک نهاد ناظر اروپایی، افغانستان به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد مخدر متامفتامین یا کریستال مث شده تبدیل می‌شود.
مزارع کوکنار افغانستان پیش از این منبع اکثریت هرویین جهان بوده اما در گزارش “مرکز نظارت اروپایی مواد مخدر و اعتیاد” هشدار داده شده که تولید متامفتیامین یا کریستال مث، که به شیشه در محاورات عادی مردم معروف است، در حال تبدیل شدن به صنعتی بزرگ در این کشور است.
گفته شده، قاچاقچیان مواد مخدر دریافته‌اند که از نوعی گیاه کوهی در برخی مناطق افغانستان برای ساخت جزء اصلی این ماده مخدر یعنی افدرین می‌توان استفاده کرد.
در سال ۲۰۱۹ مقادیر عظیمی از این مواد مخدر به ارزش ده‌ها میلیون دالر در دریای عرب توسط نیروی دریایی سریلانکا ضبط شد و احتمال داده شد که منشأ آن افغانستان باشد.